Τα τελευταία χρόνια, έχει αρχίσει να γίνεται συνείδηση και στη χώρα μας η σημασία της στοματικής υγιεινής, προκειμένου να διατηρήσει κανείς την ακεραιότητα των δοντιών του για όσο το δυνατό μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Υπάρχει όμως ακόμη μεγάλο κενό στην ενημέρωση του ευρέως κοινού. Έτσι, ενώ όλοι γνωρίζουν ως ένα βαθμό τη σημασία του βουρτσίσματος, μικρό ποσοστό του ελληνικού πληθυσμού γνωρίζει τη σημασία της μεσοδόντιας υγιεινής, ένα ποσοστό μάλιστα αγνοεί ακόμη και την ύπαρξη του οδοντικού νήματος.
Κατ’ αρχήν, κρίνεται σκόπιμο να διευκρινιστεί, ότι το κάθε δόντι έχει πέντε επιφάνειες:
Την παρειακή ή χειλική (αυτή δηλαδή που φαίνεται με μια πρώτη ματιά στο χαμόγελο), τη γλωσσική ή υπερώια, τη μασητική (την επιφάνεια δηλαδή που έρχεται σ’ επαφή με το αντίθετο δόντι κατά τη μάσηση) και τις δύο όμορες (τις μεσοδόντιες δηλαδή επιφάνειες, με τις οποίες εφάπτονται τα δόντια μεταξύ τους). Σε ορισμένους μάλιστα γομφίους (τραπεζίτες), οι όμορες επιφάνειες είναι μεγαλύτερες από την παρειακή.
Η οδοντόβουρτσα, εφ’ όσον χρησιμοποιηθεί σωστά, καθαρίζει επαρκώς τις τρεις πρώτες επιφάνειες, δεν μπορεί όμως να προσεγγίσει τις όμορες, όσο προσεχτικά κι αν χρησιμοποιηθεί. Βέβαια, για λόγους marketing, πολλές εταιρίες κυκλοφορούν κατά καιρούς «πρωτοποριακού» σχήματος οδοντόβουρτσες, που υποτίθεται ότι «οι τρίχες τους εισχωρούν ανάμεσα στα δόντια». Το μήνυμα όμως αυτό είναι ανακριβές, γιατί τα σημεία επαφής των γειτονικών δοντιών και τα μεσοδόντια ούλα, δεν επιτρέπουν στις τρίχες να εισχωρήσουν, παρά μόνο σε ελάχιστο ποσοστό της μεσοδόντιας επιφάνειας.
Όσον αφορά δε τα στοματικά διαλύματα, που «φτάνουν εκεί που δεν φτάνει η οδοντόβουρτσα», θεωρητικά ως υγρά, πράγματι μπορούν να προσεγγίσουν και τις όμορες επιφάνειες και ορισμένα από αυτά προσφέρουν κάποια επιπλέον οφέλη. Όμως, ο ρόλος τους στη στοματική υγιεινή είναι μόνο επικουρικός. Δεν μπορούν δηλαδή από μόνα τους να προσφέρουν τίποτα σε επιφάνειες, όπου δεν έχει προηγηθεί η μηχανική απομάκρυνση της οδοντικής μικροβιακής πλάκας. Πρώτον, γιατί τα συστατικά τους δεν έρχονται έτσι σε άμεση επαφή με τις οδοντικές επιφάνειες και δεύτερον, γιατί δεν είναι ικανά να εξουδετερώσουν το μεγάλο αριθμό μικροβίων, που περιέχει το σύνολο της πλάκας.
Συμπερασματικά λοιπόν, τον κύριο ρόλο στη στοματική υγιεινή παίζει η μηχανική απομάκρυνση της μικροβιακής πλάκας με την οδοντόβουρτσα και με τα μέσα μεσοδόντιου καθαρισμού. Δεν είναι λοιπόν τυχαίο το γεγονός ότι στους ενήλικες, το μεγαλύτερο ποσοστό τερηδόνων ξεκινά από τις όμορες επιφάνειες. Πολλοί από αυτούς τους ενήλικες χρησιμοποιούν επιμελώς την οδοντόβουρτσα, δεν έχουν ενημερωθεί όμως για την ανάγκη χρήσης του οδοντικού νήματος και των υπολοίπων άλλων μέσων. Για τον ίδιο λόγο, το σύνολο σχεδόν του πληθυσμού στη χώρα μας πάσχει σε πρώτη φάση από ουλίτιδα, που μετά από κάποια χρόνια, συνήθως εξελίσσεται σε περιοδοντίτιδα, καταστρέφοντας έτσι τη στήριξη των δοντιών στα οστά των γνάθων. Τόσο η ουλίτιδα, όσο και η περιοδοντίτιδα, προκαλούνται από την υποουλική πλάκα (τα μικρόβια δηλαδή που βρίσκονται ανάμεσα στα ούλα και στα δόντια), ιδίως στις μεσοδόντιες επιφάνειες.
Το κυριότερο μέσο μεσοδόντιου καθαρισμού είναι το οδοντικό νήμα. Εισχωρεί ανάμεσα και σε έντονα (σφιχτά) σημεία επαφής των δοντιών κι αγκαλιάζει όλη την όμορη επιφάνεια κάτω από τα μεσοδόντια ούλα, αφαιρώντας έτσι και την υποουλική πλάκα. Έτσι, συμβάλλει αποφασιστικά στην πρόληψη τόσο της όμορης τερηδόνας, όσο και της ουλίτιδας και της περιοδοντίτιδας.
Κυκλοφορεί σε δύο τύπους: Κηρωμένο (με επάλειψη κεριού) και ακήρωτο. Σε περιπτώσεις συνωστισμού (πολύ «πυκνά» τοποθετημένων δοντιών), προτιμότερο είναι το ακήρωτο, γιατί λόγω της στενότερης διαμέτρου του, εισχωρεί καλύτερα εκεί που πρέπει.
Παρ’ όλα αυτά όμως, το νήμα είναι παρεξηγημένο από πολλούς ανθρώπους, που θεωρούν ότι προκαλεί αιμορραγία των ούλων τους. Πράγματι, την πρώτη φορά που θα χρησιμοποιήσει κανείς νήμα, θα παρατηρήσει έντονη αιμορραγία στα ούλα του. Όμως, για την κατάσταση αυτή δεν ευθύνεται το νήμα, αλλά η προϋπάρχουσα φλεγμονή των μεσοδόντιων ούλων, εξ’ αιτίας της χρόνιας συσσώρευσης της πλάκας σ’ αυτά. Απόδειξη, ότι με την καθημερινή χρήση του νήματος, η αιμορραγία αυτή σταδιακά μειώνεται και με παράλληλη περιοδοντική θεραπεία, στο τέλος εξαλείφεται.
Άλλο μέσο μεσοδόντιου καθαρισμού, είναι το μεσοδόντιο βουρτσάκι. Είναι μια ειδική βούρτσα, με το σύνολο των τριχών διατεταγμένο σε κυλινδρικό, ή κωνικό σχήμα. Ενδείκνυται σε περιπτώσεις, όπου λόγω περιοδοντίτιδας, έχουν υποχωρήσει τα μεσοδόντια ούλα κι έτσι έχουμε ευρέα μεσοδόντια διαστήματα. Επίσης, ενδείκνυται για τη χρήση ανάμεσα σε ορθοδοντικά σύρματα, καθώς και μεταξύ των δοντιών μιας γέφυρας. Στις δύο τελευταίες περιπτώσεις, ακόμη καλύτερα αποτελέσματα επιτυγχάνονται με έναν ειδικό τύπο νήματος, το super floss. Τέλος, υπάρχουν διάφορα άλλα δευτερεύοντα μέσα, όπως π.χ. οι ειδικές φαρμακευτικές οδοντογλυφίδες, τριγωνικής διαμέτρου.
Η εξοικείωση του πληθυσμού με τα παραπάνω μέσα, αποτελεί ευθύνη του σύγχρονου οδοντιάτρου. Ιδιαίτερα στη χρήση του νήματος, απαιτείται μια μικρή εξοικείωση, η οποία αποκτάται εύκολα με την καθοδήγηση του οδοντιάτρου και με λίγη επιμονή απ’ την πλευρά του ασθενή. Για οποιαδήποτε απορία, ή διευκρίνιση, σε σχέση με την παραπάνω πληροφόρηση, μη διστάσετε να επικοινωνήσετε μαζί μου.
Με μεγάλη μου χαρά θ΄ απαντήσω στις ερωτήσεις σας και αν επιθυμείτε, να σας εξηγήσω από κοντά πώς να διατηρήσετε τα δόντια σας σε άριστη κατάσταση.
